Rafalala

Rafalala, 2009, fot. Anna Wiśniewska.
Rafalala, 2009, photo by Anna Wiśniewska.



Wśród takich charyzmatycznych performerek/performerów w polskiej kulturze współczesnej szczególną rolę odgrywa transgenderowa Rafalala, idąca w ślady Rysi, która od kilku lat działa we współczesnej przestrzeni publicznej i medialnej Warszawy. Jest ona autorką filmu I Bóg stworzył transwestytę (2008) oraz sławnego performansu wyborczego z 2007 roku. Rafalala próbowała w świetle polskich i niemieckich kamer telewizyjnych oddać głos w wyborach parlamentarnych. W jednym z warszawskich punktów wyborczych nie została jednak dopuszczona do głosowania, ze względu na „kobiece przebranie” odpowiadające jej podwójnej tożsamości. Dotknęła w ten sposób absolutnych szczytów politycznego i płciowego performansu w Polsce. Akcja ta w sposób metaforyczny ukazała dyskryminację osób transgenderowych w systemie prawnym. W podobny sposób łącząc rozrywkę i politykę film I Bóg stworzył transwestytę, wypełniony jest performerskimi perełkami autorki, ale również ma w sobie poważny edukacyjny przekaz dotyczący warunków życia osób transgenderowych i ich sytuacji w kraju. Dzięki swej osobowości Rafalala łączy progresywny komunikat z humorem, słodyczą i seksapilem. To jakby kumulacja cech, których wciąż mało w dość kostycznym i normatywnym świecie sztuki. A z drugiej strony szansa na nowy wymiar maskarady płci, który przekracza wyłącznie klubową rozrywkę lub hermetyczny artystyczny eksperyment.

fragmenty tekstu z książki ART PRIDE. Gay Art from Poland. Polska sztuka gejowska Pawła Leszkowicza, tłumaczenie: Marcin Łakomski.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Charismatic performers in Polish culture include in particular the transgender Rafalala, who follows in the footsteps of Rysia and has in the recent years been active in the Warsaw public space and the media. Rafalala created the video I Bóg stworzył transwestytę (And God Created Transvestite, 2008). In her notorious election performance of 2007, Rafalala tried to cast a ballot in parliamentary elections in front of Polish and German TV cameras. At a polling station in Warsaw, she was not allowed to vote because of her “female dress” which matched her double identity. This moment represents an apex of political and gender performance in Poland. Metaphorically, the performance exposed the discrimination of transgendered people in the legal system. In a similar vein, the video I Bóg stworzył transwestytę combines entertainment with politics: it is filled with Rafalala’s invaluable performances but carries a serious educational message about the living conditions of transgendered people and their status in Poland. Through her personality, Rafalala complements a progressive message with humour, sweetness and sex-appeal in a combination which is unique in the caustic and normative world of art. She adds a new dimension to the masquerade of gender, going beyond club entertainment and hermetic artistic experiment.

text excerpt from ART PRIDE. Gay Art from Poland. Polska sztuka gejowska by Paweł Leszkowicz,
translation: Marcin Łakomski.